Gevoelige tanden reageren op zure of zoete etenswaren, hete of koude dranken en etenswaren. Soms voel je een korte scherpe pijnscheut, net of die tot diep in de wortels van de tanden doorloopt.
Heeft u veel last en houdt de pijn steeds langer aan, dan is er vaak sprake van een geïrriteerde zenuw (pulpitis) en is er misschien meer aan de hand. Het kan lastig zijn om onderscheid te maken tussen een onschuldige gevoelige tand en meer ernstige aandoeningen, zoals tandbederf, gebroken/uitgevallen/lekkende vullingen, napijn na vullen, overbelasting door bijvoorbeeld knarsen of breuk/barstjes in (de wortel van) een tand of kies.
Blootliggend tandbeen
Oorzaak van een gevoelige tand of kies is veelal blootliggend tandbeen (dentine). Tandbeen is normaliter bedekt met glazuur of tandvlees, maar komt met het ouder worden rond het halsbeen vaak bloot te liggen.Tandbeen is minder hard en heeft een minder dichte structuur dan glazuur. Het bevat ook veel minder kristallen dan het glazuur en is voornamelijk opgebouwd uit bindweefsel. In het tandbeen bevinden zich veel kleine kanaaltjes (tubuli) die richting zenuw lopen.
Mechanisme
De kanaaltjes in het tandbeen lopen door naar het levende deel (pulpa), De zenuwvezels in de pulpa kunnen via deze kanaaltjes geprikkeld worden door bijvoorbeeld aanraking, koude, warmte en/of zoet.
Naar alle waarschijnlijkheid wordt de pijn bij gevoelige tanden veroorzaakt door een drukverschil in deze kanaaltjes. Bij het eten van bijvoorbeeld een ijsje wordt het vocht in de kanaaltjes door de kou naar buiten getrokken (onderdruk bij de tandhals) en reageren de zenuwtakjes met het afgeven van een (pijnlijke) prikkel.
Ontstaan van blootliggend tandbeen
Een bekende en veel voorkomende (natuurlijke) oorzaak van blootliggend tandbeen is teruggetrokken tandvlees als gevolg van het ouder worden. Dit kan extra versterkt worden door niet goed of te hard poetsen. Het ontstaan van teruggetrokken tandvlees is echter nog niet volledig opgehelderd en heeft waarschijnlijk meer (nog niet bekende) oorzaken.
