Verlies van tandweefsel/glazuur is een minder bekende, maar belangrijke veroorzaker van gevoelig tandbeen (dentine). De glazuurlaag van de tanden en kiezen verdwijnt, waardoor het tandbeen bloot komt te liggen.
Tandslijtage kan op verschillende manieren ontstaan. Een bekende oorzaak is chemische inwerking van zuren (erosie). Natuurlijke slijtage door het over elkaar glijden van de boven- en onderkaak noemen we attritie. Bij knarsen kan deze slijtage ernstige vormen aannemen. Omdat de kiezen daarbij heen en weer buigen, kunnen stukken van het glazuur rond de tandhals afspringen. Dit heeft abfractie. Slijtage door de schurende werking van voorwerpen noemen we abrasie; denk hierbij aan o.a. poetsen met een tandenborstel, maar ook het gebruik van (schurende) tandpasta’s.
Over het algemeen ontstaat tandslijtage niet door alleen een van deze eerder genoemde factoren, maar door een combinatie ervan. Met name de combinatie chemische inwerking van zuren (erosie) en gebruik van schurende voorwerpen en middelen (abrasie) heeft grote invloed op de mate van slijtage en dus gevoeligheid.
Mate van gevoeligheid van blootliggend tandbeen (dentine)
Blootliggend tandbeen is niet altijd even gevoelig; de een heeft er meer last van dan de ander. En ook bij een en dezelfde persoon kan dit van moment tot moment en per locatie verschillen.
Tandbeen-/dentinekanaaltjes aan het blootliggende oppervlakte van het tandbeen/dentine zijn meestal bedekt met een smeerlaag (en dus geblokkeerd). Vocht uit bijvoorbeeld een ijsje dring hier niet gemakkelijk doorheen. Onder bepaalde omstandigheden echter, bijvoorbeeld als er geen smeerlaag meer aanwezig is, kunnen deze kanaaltjes open liggen, waardoor de gevoeligheid toeneemt.
Het is bewezen dat gevoelige tanden of kiezen meer en ook wijdere kanaaltjes hebben dan niet gevoelige tanden en kiezen!
Oorzaken
De tandenborstel wordt vaak aangewezen als boosdoener voor tandslijtage. Maar uit laboratoriumonderzoek blijkt dat er bij normaal gebruik van alleen een tandenborstel weinig slijtage optreedt en de smeerlaag niet snel wordt weggepoetst. In combinatie met tandpasta is de schurende werking echter groter en verdwijnt de smeerlaag tijdens het poetsen sneller. De smeerlaag verdwijnt ook door zure dranken en etenswaren; de meeste frisdranken, yoghurt en vruchtensappen lossen de smeerlaag zelfs binnen enkele minuten op!
De grootste schade ontstaat echter als de tanden direct na bijvoorbeeld het drinken van zure dranken worden gepoetst. Het zacht geworden glazuur/dentine wordt dan razendsnel weggepoetst! Men vermoedt dat zuur (erosie) in combinatie met de schurende werking van poetsen (abrasie) de belangrijkste factor is voor tandslijtage en dus ook gevoelige tanden.
Ook tandheelkundige behandelingen als bleken, witte vullingen en gebitsreiniging kunnen (tijdelijk) gevoelige tanden veroorzaken. Speeksel is van groot belang om zuren zo snel mogelijk te neutraliseren; de hoeveelheid en kwaliteit van het speeksel kunnen echter van persoon tot persoon verschillen!
